כי שם היהויתחזק שלמה בן דויד על מלכותו ויהוה אלהיו עמו ויגדלהו. Ewangelia według Łukasza cz. 2 Autor: Marek Kaczmarczyk Wrzesień 2015 Styczeń 2016

Transkrypt

1 ויתחזק שלמה בן דויד על מלכותו ויהוה אלהיו עמו ויגדלהו למעלה וילכו Ewangelia według Łukasza cz. 2 שלמה וכל הקהל עמו לבמה אשר בגבעון כי שם היהויתחזק שלמה בן דויד על מלכותו ויהוה אלהיו עמו ויגדלהו למעלה וילכו שלמה וכל הקהל עמו לבמה אשר בגבעון כי שם היהויתחזק שלמה בן דויד על מלכותו ויהוה אלהיו עמו ויגדלהו למעלה וילכו שלמה וכל הקהל עמו לבמה אשר בגבעון כי שם היהויתחזק שלמה בן דויד על מלכותו ויהוה אלהיו עמו ויגדלהו למעלה וילכו שלמה Testamentu וכל Nowego הקהל wykład עמו Praktyczny לבמה אשר בגבעון כי שם היהויתחזק שלמה בן דויד על מלכותו ויהוה אלהיו עמו ויגדלהו למעלה Ewangelia według Łukasza וילכו שלמה וכל הקהל עמו לבמה אשר בגבעון כי שם היהויתחזק שלמה Część II בן דויד על מלכותו ויהוה אלהיו עמו ויגדלהו למעלה וילכו שלמה וכל היהויתחזק שלמה בן דויד על Materiały do שם wykładów בגבעון כי (.1 אשרwykład ) הקהל עמו לבמה מלכותו ויהוה אלהיו עמו ויגדלהו למעלה וילכו שלמה וכל הקהל עמו לבמה אשר בגבעון כי שם היהויתחזק שלמה בן דויד על מלכותו ויהוה אלהיו עמו ויגדלהו למעלה וילכו שלמה וכל הקהל עמו לבמה אשר בגבעון כי שם היהויתחזק שלמה בן דויד על מלכותו ויהוה אלהיו עמו ויגדלהו למעלה וילכו שלמה וכל הקהל עמו לבמה אשר בגבעון כי שם היהויתחזק שלמה בן דויד על מלכותו ויהוה אלהיו עמו ויגדלהו למעלה וילכו שלמה וכל הקהל עמו לבמה אשר בגבעון כי שם היהויתחזק שלמה בן דויד על מלכותו ויהוה אלהיו עמו ויגדלהו למעלה וילכו שלמה וכל הקהל עמו לבמה אשר בגבעון כי שם היהויתחזק שלמה בן דויד על מלכותו ויהוה אלהיו עמו ויגדלהו למעלה וילכו שלמה וכל הקהל עמו לבמה אשר בגבעון כי שם היהויתחזק שלמה בן דויד על מלכותו ויהוה אלהיו עמו ויגדלהו למעלה וילכו שלמה וכל הקהל עמו לבמה אשר בגבעון כי שם היהויתחזק שלמה בן דויד על מלכותו ויהוה אלהיו עמו ויגדלהו למעלה וילכו שלמה וכל הקהל עמו לבמה אשר בגבעון כי שם היהויתחזק שלמה בן דויד על מלכותו ויהוה אלהיו עמו ויגדלהו למעלה וילכו שלמה וכל הקהל עמו לבמה אשר בגבעון כי שם היהויתחזק שלמה בן דויד על מלכותו ויהוה אלהיו עמו ויגדלהו למעלה וילכו שלמה וכל הקהל עמו לבמה אשר בגבעון כי שם היהויתחזק שלמה בן דויד על מלכותו ויהוה אלהיו עמו ויגדלהו למעלה וילכו שלמה וכל הקהל עמו לבמה אשר בגבעון כי שם היהויתחזק str. 1 שלמה בן דויד על מלכותו ויהוה אלהיו עמו ויגדלהו למעלה וילכו שלמה

2 Spis treści Wstęp...3 Uwagi do oznaczeń w materiałach...3 Struktura SEKCJI F1 [10,21-13,21]...4 Budowa argumentu SEKCJI F1...5 WARSTWA I SEKWENCJA A [10,21-11,13]...6 WARSTWA I SEKWENCJA A1 [13,6-21]...7 WARSTWA II SEKWENCJA B [11,14-36]...8 WARSTWA II SEKWENCJA B1 [12,54-13,5]...9 str. 2

3 Wstęp Niniejszy kurs stanowi drugą część cyklu Praktyczny wykład Nowego Testamentu Ewangelia według Łukasza. Wprowadzenie i prezentację podstawowych założeń do niniejszego kursu zawiera pierwszy wykład z części I (luty 2015), dostępny na stornach Szkoły Biblijnej BEREA: Prezentacja treści oparta jest na analizie tekstu Ewangelii Łukasza z wykorzystaniem zasad hebrajskiej retoryki biblijnej (HRB) w podejściu semantyczno-tematycznym (PS-T). Kluczową daną do naszych rozważań jest rozpoznanie kompozycji całej Ewangelii Łukasza jako struktury koncentrycznej, skupiającej się w swoim akcencie głównym na wezwaniu do uczniostwa. Część II kursu zawierać będzie omówienie wybranych fragmentów począwszy od SEKCJI F1 (tj, od Łk 12,21) do końca tekstu Łukasza. Uwagi do oznaczeń w materiałach W materiałach zamieszczone zostały schematy blokowe i teksty z zaznaczeniem ich budowy w postaci mniej lub bardziej uproszczonej. W celu wskazania w tekście miejsc istotnych z punktu widzenia retoryki biblijnej wprowadzone zostały zaznaczenia kolorem. Poniższa tabela przedstawia sposób oznaczeń. Legenda Kolor czcionki /ramki czerwony czerwony niebieski zielony Rola zaznaczonego tekstu Oznaczenie tekstu w pozycji głównego akcentu. W przypadku relacji antytetycznej, wskazanie akcentu drugorzędnego. Oznaczenie tekstu w pozycji głównego akcentu. W przypadku relacji antytetycznej, wskazanie akcentu pierwszorzędnego. Oznaczenie tekstu w pozycji akcentu lokalnego. W przypadku relacji antytetycznej, wskazanie lokalnego akcentu drugorzędnego. Przykłady: A abc A abc B abc B1 abc A abc abc A1 abc abc abc abc abc B abc Tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst Tekst został przedstawiony z zaznaczeniem jego budowy poprzez wcięcia i oznaczenia jego części. Tekst został przedstawiony z zaznaczeniem jego budowy poprzez wcięcia i oznaczenia jego części. Tekst zwarty bez zaznaczonej graficznie budowy. Zawiera jedynie wskazanie miejsc akcentowanych. Tekst zwarty bez zaznaczonej graficznie budowy. Zawiera jedynie wskazanie miejsc akcentowanych. Kolorem czerwonym oznaczono sam tekst w miejscach akcentu głównego, akcenty pierwszorzędny i drugorzędny. Kolorem czerwonym oznaczono sam tekst w miejscu akcentu głównego. Lokalne akcenty pierwszorzędne zaznaczone są na niebiesko, a drugorzędny na zielono. Na niebiesko wskazano miejsce akcentu lokalnego. Kolorami brązowym i fioletowym wskazano miejsca akcentu lokalnego, którego elementy są w relacji antytetycznej. Akcent pierwszorzędny zaznaczono na niebiesko, a drugorzędny na zielono. str. 3

4 Struktura SEKCJI F1 [10,21-13,21] Przywilej uczniów: bliskość i poznanie Syna i Ojca SEKWENCJA A [10,21-11,13] Wezwanie do zachowania postaw kluczowych: miłosierdzia (na wzór Ojca) i zaufania Słowu Bożemu Obietnica bliskości i poznania Boga przez dar Ducha Świętego Zarzut współpracy Jezusa z diabłem SEKWENCJA B [11,14-36] Lud żąda znaku z nieba Odpowiedź: silniejszy pokonuje słabszego Odpowiedź: jedyny znak to osoba Jezusa i słowa SEKWENCJA C [11,37-44] Sąd nad faryzeuszami za pozór oddania i brak miłosierdzia Sąd nad uczonymi w Prawie za odrzucenie nauki od Boga i stanie się przeszkodą dla poszukujących Boga WARSTWA I WARSTWA II WARSTWA III SEKWENCJA D [12,1-12] WARSTWA IV Gwałtowna reakcja liderów przeciw Jezusowi Ostra przestroga dla uczniów przed fałszem i zachęta do odwagi świadectwa ze względu na WARSTWA IV Boże panowanie nad ich życiem. Wezwanie do porzucenia nadmiernej troski o byt SEKWENCJA C1 [12,13-53] Wezwanie uczniów do wiernej i wytrwałej służby Zapowiedź rozłamów z powodu dzieła Jezusa Jezus zarzuca pokoleniu obłudę, a w konsekwencji odrzucenie rozpoznania znaków czasu. Jezus wzywa pokolenie do upamiętania pod groźbą sądu. SEKWENCJA B1 [12,54-13,5] Jezus ostrzega lud przed grożącym mu sądem za brak pokuty (owoców) SEKWENCJA A1 [13,6-21] Nagana dla przełożonego synagogi za obłudę i brak miłosierdzia Prorocza zapowiedź pojawienia się zepsucia pośród Królestwa str. 4

5 Budowa argumentu SEKCJI F1 Wezwanie uczniów do odrzucenia wszelkiej obłudy WARSTWA IV Ewangelia (standardy służby uczniów) Jezusa wywołują sprzeciw i rozdwojenie. Kluczowe postawy to: oparcie życia i zabezpieczenia na Bogu oraz wierne trwanie w służbie tym, do których zostało się posłanym. Wszelka służba zostanie rozliczona. WARSTWA III Jezus przestrzega lud przed konsekwencjami trwania w fałszu i ignorowaniem Go i Jego przesłania przewrotny lud czeka nie tylko strata, ale i sąd WARSTWA II Postawy miłosierdzia i wierności Słowu to wyraz bliskości i oddania Ojcu i Synowi (krytyka liderów, którzy porzucili miłosierdzie i wierność). WARSTWA I Notatki str. 5

6 WARSTWA I SEKWENCJA A [10,21-11,13] [10,21-24] FRAGMENT A - Szczególna pozycja uczniów jako wybranych z prostego ludu do społeczności Jezusa i Ojca. Łk 10,21-42 (21) W owej godzinie rozradował się w Duchu Świętym i rzekł: Wysławiam cię, Ojcze, Panie nieba i ziemi, że zakryłeś te rzeczy przed mądrymi i roztropnymi, a objawiłeś je prostaczkom; zaprawdę, Ojcze, bo tak się tobie upodobało. (22) Wszystko jest mi przekazane przez Ojca mojego i nikt nie wie, kto to Syn, jak tylko Ojciec, a kto Ojciec, jak tylko Syn, i ten, komu Syn zechce to objawić. (23) I zwróciwszy się na osobności do uczniów, rzekł: Błogosławione oczy, które widzą, co wy widzicie. (24) Powiadam wam bowiem, iż wielu proroków i królów chciało widzieć, co wy widzicie, a nie ujrzeli, i słyszeć, co wy słyszycie, a nie usłyszeli. [10,25-42] FRAGMENT B - Kto dąży do życia powinien cenić Słowo Boże i wprowadzać je w czyn. [10,25-28] ELEMENT A1 - Słowa Prawa prowadzą do życia wiecznego od miłości Boga do miłości człowieka. (25) A oto pewien uczony w zakonie wystąpił i wystawiając go na próbę, rzekł: Nauczycielu, co mam czynić, aby dostąpić żywota wiecznego? (26) On zaś rzekł do niego: Co napisano w zakonie? Jak czytasz? (27) A ten, odpowiadając, rzekł: Będziesz miłował Pana, Boga swego, z całego serca swego i z całej duszy swojej, [i z całej siły swojej, i z całej myśli swojej 1 ], a bliźniego swego, jak siebie samego. (28) Rzekł mu więc: Dobrze odpowiedziałeś, czyń to, a będziesz żył. [10,29-37] ELEMENT B1 - Człowiek przede wszystkim powinien być bliźnim drugiemu człowiekowi, zwłaszcza temu, któremu może pomóc w potrzebie. (29) On zaś, chcąc się usprawiedliwić, rzekł do Jezusa: A kto jest bliźnim moim? (30) A Jezus, nawiązując do tego, rzekł: Pewien człowiek szedł z Jerozolimy do Jerycha i wpadł w ręce zbójców, którzy go obrabowali, poranili i odeszli, zostawiając go na pół umarłego. (31) Przypadkiem szedł tą drogą jakiś kapłan i zobaczywszy go, przeszedł mimo. (32) Podobnie i Lewita, gdy przyszedł na to miejsce i zobaczył go, przeszedł mimo. (33) Pewien Samarytanin zaś, podróżując tędy, podjechał do niego i ujrzawszy, ulitował się nad nim. (34) I podszedłszy opatrzył rany jego, zalewając je oliwą i winem, po czym wsadził go na swoje bydlę, zawiózł do gospody i opiekował się nim. (35) A nazajutrz dobył dwa denary, dał je gospodarzowi i rzekł: Opiekuj się nim, a co wydasz ponad to, ja w drodze powrotnej oddam ci. (36) Który z tych trzech, zdaniem twoim, był bliźnim temu, który wpadł w ręce zbójców? (37) A on rzekł: Ten, który się ulitował nad nim. Rzekł mu Jezus: Idź, i ty czyń podobnie. [10,38-42] ELEMENT A2 - Słuchanie słów Jezusa prowadzi do życia. (38) A gdy szli, wstąpił do pewnej wioski; a pewna niewiasta, imieniem Marta, przyjęła go do domu. (39) Ta miała siostrę, a na imię jej było Maria, która usiadłszy u nóg Pana, słuchała jego słowa. (40) Marta zaś krzątała się koło różnej posługi; a przystąpiwszy, rzekła: Panie, czy nie dbasz o to, że siostra moja pozostawiła mnie samą, abym pełniła posługi? Powiedz jej więc, aby mi pomogła. (41) A odpowiadając rzekł do niej Pan: Marto, Marto, troszczysz się i kłopoczesz o wiele rzeczy; (42) niewiele zaś potrzeba, bo tylko jednego; Maria bowiem dobrą cząstkę wybrała, która nie będzie jej odjęta. [11,1-4] ELEMENT B2 - Modlitwa Pańska manifest uczniów Jezusa; mają odbijać Imię Ojca okazywać łaskawość i przebaczenie, a także pragnąć Jego pokarmu. Łk 11,1-54 (1) A gdy On w pewnym miejscu modlił się i zakończył modlitwę, ktoś z jego uczniów rzekł do niego: Panie, naucz nas modlić się, jak i Jan nauczył uczniów swoich. (2) Wtedy rzekł do nich: Gdy się modlicie, mówcie: Ojcze, niech się uczci jako święte imię Twoje, niech przyjdzie Królestwo Twoje. (3) Chleba naszego powszedniego daj nam każdego dnia. (4) Przebacz nam nasze grzechy, bo i sami odpuszczamy każdemu, kto względem nas jest winowajcą. I na próbę nas nie wystawiaj 2. [11,5-13] FRAGMENT A1 - Wezwanie do wytrwałości w poszukiwaniu bliskości Boga i poznania Go. Zapewnienie o dobroci Boga i Jego woli społeczności z człowiekiem. [11,5-8] ELEMENT A - Odpowiedź Boga jest pewna ze względu na bliskość relacji i wytrwałość tego, który szuka /prosi. (5) I rzekł do nich: Któż z was, mając przyjaciela, pójdzie do niego o północy i powie mu: Przyjacielu, pożycz mi trzy chleby, (6) albowiem przyjaciel mój przybył do mnie, będąc w podróży, a nie mam mu co podać. (7) A tamten z mieszkania odpowie mu: Nie naprzykrzaj mi się, drzwi już są zamknięte, dzieci moje są ze mną w łóżku, nie mogę wstać i dać ci. (8) Powiadam wam, jeśli nawet nie dlatego wstanie i da mu, że jest jego przyjacielem, to dla natręctwa jego wstanie i da mu, ile potrzebuje. [11,9-10] ELEMENT B - Wezwanie do wytrwałości w poszukiwaniu Boga i Jego odpowiedzi; zapewnienie o przyjściu odpowiedzi i spotkaniu. (9) A Ja wam powiadam: Proście, a będzie wam dane; szukajcie, a znajdziecie; kołaczcie, a otworzą wam. (10) Każdy bowiem, kto prosi, otrzymuje, a kto szuka, znajduje, a kto kołacze, temu otworzą. [11,11-13] ELEMENT A1 Dar Ducha Świętego dar Boga ze względu na Jego charakter, jest dobry i pragnie społeczności z człowiekiem, który Go szuka. (11) Gdzież jest taki ojciec pośród was, który, gdy syn będzie go prosił o chleb, da mu kamień? Albo gdy będzie go prosił o rybę, da mu zamiast ryby węża? (12) Albo gdy będzie go prosił o jajo, da mu skorpiona? (13) Jeśli więc wy, którzy jesteście źli, umiecie dobre dary dawać dzieciom swoim, o ileż bardziej Ojciec niebieski da Ducha Świętego tym, którzy go proszą. 1 BW nie wiadomo dlaczego zamienia porządek dwóch ostatnich elementów w pierwszym przykazaniu dot. miłości Boga (BW: ( ) i z całej myśli swojej, i z całej siły swojej). 2 Uwaga: Treść samej Modlitwy Pańskiej według tłumaczenia R. Popowskiego. Autor przyjmuje inny wariant tekstowy. str. 6

7 WARSTWA I SEKWENCJA A1 [13,6-21] Ewangelia według Łukasza cz. 2 [13,6-21] SEKWENCJA A1 Zapowiedź sądu nad pokoleniem. Brak miłosierdzia liderów, brak owoców Bożego życia pośród pokolenia. Zapowiedź wkradnięcia się zepsucia w obszary Królestwa Bożego. [13,6-9] FRAGMENT A - Ostrzeżenie przed drastycznym sądem dla pokolenia, które nie wydaje owoców upamiętania (przypowieść o ogrodniku i nieurodzajnym drzewie figowym). (6) I powiedział to podobieństwo: Pewien człowiek miał figowe drzewo zasadzone w winnicy swojej i przyszedł, by szukać na nim owocu, lecz nie znalazł. (7) I rzekł do winogrodnika: Oto od trzech lat przychodzę, by szukać na tym figowym drzewie owocu, a nie znajduję. Wytnij je, po cóż jeszcze ziemię próżno zajmuje? (8) A tamten odpowiadając, rzecze: Panie, pozostaw je jeszcze ten rok, aż je okopię i obłożę nawozem, (9) może wyda owoc w przyszłości; jeśli zaś nie, wytniesz je. [13,10-17] FRAGMENT B - Jezus zarzuca liderom obłudne postępowanie i brak zmiłowania nad cierpiącą kobietą (liderzy kompletnie nie rozumieją istoty sabatu). (10) A nauczał w jednej z synagog w sabat. (11) A oto była tam kobieta, od osiemnastu lat cierpiąca, pochylona tak, że zupełnie nie mogła się wyprostować. (12) A Jezus, ujrzawszy ją, przywołał ją i rzekł do niej: Kobieto, uwolniona jesteś od choroby swojej. (13) I położył na nią ręce; i zaraz wyprostowała się, i chwaliła Boga. (14) A odpowiadając, przełożony bożnicy, oburzony, że Jezus uzdrowił w sabat, rzekł do ludu: Jest sześć dni, kiedy należy pracować. W te dni przychodźcie i dajcie się uzdrawiać, a nie w dzień sabatu. (15) Odpowiedział mu Pan i rzekł: Obłudnicy! Czy nie każdy z was odwiązuje w dzień sabatu swego wołu czy osła od żłobu i nie wyprowadza ich do wodopoju? (16) A czy tej córki Abrahama, którą szatan związał już od osiemnastu lat, nie należało rozwiązać od tych pęt w dniu sabatu? (17) A gdy On to mówił, zawstydzili się wszyscy przeciwnicy jego, natomiast lud cały radował się ze wszystkich chwalebnych czynów, jakich dokonywał. [13,18-21] FRAGMENT A1 - Jezus zapowiada, że postawy obłudnych liderów nie ominą Królestwa Bożego, chociaż rozrośnie się ono do ogromnych rozmiarów. (18) Dalej mówił: Do czego jest podobne Królestwo Boże i do czego je przyrównam? (19) Podobne jest do ziarnka gorczycznego, które wziął pewien człowiek i wrzucił do swego ogrodu, i wyrosło, i stało się drzewem, i ptaki niebieskie zagnieździły się w jego gałęziach. (20) I znów rzekł: Do czego przyrównam Królestwo Boże? (21) Podobne jest do kwasu, który niewiasta pewna wzięła, rozczyniła w trzech miarach mąki, aż wszystko się zakwasiło. Notatki str. 7

8 WARSTWA II SEKWENCJA B [11,14-36] Ewangelia według Łukasza cz. 2 [11,14-36] SEKWENCJA B 3 - Świadectwo Jezusa o złym pokoleniu. Krytyka z powodu niechęci do uczciwego ocenienia osoby i działań Jezusa. Pan ostrzega, że postawa ludu grozi sądem. [11,14-15] FRAGMENT A1 Lud oskarża Jezusa o związek z Szatanem i działaniem z jego mocy. (14) I wypędzał demona, który był niemy. A gdy demon wyszedł, niemy przemówił. I tłum zdumiał się. (15) Niektórzy zaś z nich mówili: On wypędza demony mocą Belzebuba, władcy demonów. [11,16] FRAGMENT B1 Lud oczekuje od Jezusa znaku z nieba. (16) Drudzy zaś, kusząc go, żądali od niego znaku z nieba. [11,17-28] FRAGMENT A2 Odrzucenie oskarżenia o związek z Szatanem i działanie z jego mocy ostrzeżenie dla pokolenia przed konsekwencjami braku zdecydowanego zwrotu ku Jezusowi. [11,17-18] ELEMENT A1 Zarzut współpracy z diabłem jest nielogiczny, zdradza przewrotność pokolenia (17) A On znając ich zamysły, rzekł do nich: Każde królestwo, rozdarte wewnętrznie, pustoszeje, a skłócone domy upadają. (18) Jeśli więc szatan sam w sobie jest rozdarty, jak się ostanie jego królestwo, skoro mówicie, że Ja mocą Belzebuba wypędzam demony? [11,19-20] ELEMENT B1 - Jezus wytyka nieuczciwość zarzutu pokoleniu i potwierdza nadejście Królestwa teraz, w tym, czego dokonuje Jezus. (19) Jeżeli zaś Ja mocą Belzebuba wyganiam demony, to czyją mocą synowie wasi wypędzają? Dlatego oni będą sędziami waszymi. (20) Jeżeli natomiast Ja palcem Bożym wypędzam demony, zaiste przyszło już do was Królestwo Boże. [11,21-22] ELEMENT A2 Z zasady: silniejszy zdobywa łupy słabszego, Chrystus musi być kimś większym od diabła skoro uwalnia jego ofiary. (21) Gdy zbrojny mocarz strzeże swego zamku, bezpieczne jest mienie jego. (22) Lecz gdy mocniejszy od niego najdzie go i zwycięży, zabiera mu zbroję jego, na której polegał, i rozdaje jego łupy. [11,23-28] ELEMENT B2 - Jezusa zapowiada fatalne konsekwencje dla nawracających się powierzchownie nie ma innej drogi jak wierność Jezusowi - Słowu Bożemu. (23) Kto nie jest ze mną, jest przeciwko mnie, a kto nie gromadzi ze mną, rozprasza. (24) Gdy duch nieczysty wyjdzie z człowieka, wędruje po miejscach bezwodnych, szukając ukojenia, a gdy nie znajdzie, mówi: Wrócę do domu swego, skąd wyszedłem. (25) I przyszedłszy, zastaje go wymiecionym i przyozdobionym. (26) Wówczas idzie i zabiera z sobą siedem innych duchów, gorszych niż on, [a wszedłszy] i wchodzą, i mieszkają tam. I bywa końcowy stan człowieka tego gorszy niż pierwotny. (27) A gdy On to mówił, pewna niewiasta z tłumu, podniósłszy swój głos, rzekła do niego: Błogosławione łono, które cię nosiło, i piersi, które ssałeś. (28) On zaś rzekł: Błogosławieni są raczej ci, którzy słuchają Słowa Bożego i strzegą go. [11,29-36] FRAGMENT B2 Nagana dla pokolenia, które nie potrafi rozpoznać wagi nauczania Jezusa ani charakteru jego czynów. Dla tego pokolenia, teraz, jedyny znak to słowa Jezusa, słowa mądrości i sądu. (29) A gdy się tłumy zbierały, zaczął mówić: Pokolenie to jest pokoleniem złym; znaku szuka, ale inny znak nie będzie mu dany, jak tylko znak Jonasza. (30) Jak bowiem [stał się] Jonasz stał się znakiem dla Niniwczyków [znakiem], tak będzie i Syn Człowieczy dla tego pokolenia. (31) Królowa z południa stanie na sądzie wraz z [mężami pokolenia tego] tym pokoleniem i spowoduje ich potępienie, gdyż przybyła z krańców ziemi, aby słuchać mądrości Salomona, a oto więcej niż Salomon [tutaj]. (32) Mężowie z Niniwy staną na sądzie wraz z tym pokoleniem i spowodują jego potępienie, gdyż [pokutowali] na skutek zwiastowania Jonasza pokutowali, a oto więcej niż Jonasz [tutaj]. (33) Nikt zapaliwszy świecę nie stawia jej w ukryciu ani pod korcem, ale na świeczniku, ażeby ci, którzy wchodzą, widzieli światło. (34) Świecą ciała jest oko twoje. Jeśli oko twoje jest [szczere] zdrowe, i całe ciało twoje jest jasne. A jeśli jest [złe] chore, i ciało twoje jest ciemne. (35) Bacz więc, by światło, które jest w tobie, nie było ciemnością. (36) Jeśli więc całe ciało twoje jest jasne i nie ma w nim cząstki ciemnej, będzie całe jasne, jak gdyby świeca oświeciła cię swym blaskiem. 3 Uwaga: Skreślenia w tekście i wstawki w nawiasach prostokątnych wynikają z korekty porządku słownego za greką. str. 8

9 WARSTWA II SEKWENCJA B1 [12,54-13,5] [12,54-13,5] SEKWENCJA B1 - Jezus zarzuca pokoleniu obłudę i niechęć do rozpoznania znaków czasu oraz wzywa do upamiętania pod groźbą sądu. (54) Powiedział też do tłumów: Gdy zobaczycie chmurę pojawiającą się od zachodu, zaraz mówicie: Deszcz nadchodzi, i tak jest. (55) A gdy południowy wiatr zawieje, mówicie: Będzie upał, i tak jest. (56) Obłudnicy! Zjawiska ziemi i nieba umiecie rozpoznać, a jakże więc nie umiecie rozpoznać obecnego czasu? (57) Dlaczego więc sami z siebie nie umiecie osądzić, co jest sprawiedliwe? (58a) Gdy więc idziesz ze swoim przeciwnikiem do urzędnika, (58b) staraj się załatwić z nim sprawę w drodze, (58c) aby cię nie zaciągnął przed sędziego, a sędzia oddałby cię strażnikowi, a strażnik wrzuciłby cię do więzienia. (59) Powiadam ci, że nie wyjdziesz stamtąd, dopóki nie oddasz ostatniego grosza. Łk 13,1-21 (1) W tym samym czasie przybyli do niego niektórzy z wiadomością o Galilejczykach, których krew Piłat pomieszał z ich ofiarami. (2) I odpowiadając, rzekł do nich: Czy myślicie, że ci Galilejczycy byli większymi grzesznikami niż wszyscy inni Galilejczycy, że tak ucierpieli? (3) Bynajmniej, powiadam wam, lecz jeżeli się nie upamiętacie, wszyscy podobnie poginiecie. (4) Albo czy myślicie, że owych osiemnastu, na których upadła wieża przy Syloe i zabiła ich, było większymi winowajcami niż wszyscy ludzie zamieszkujący Jerozolimę? (5) Bynajmniej, powiadam wam, lecz jeżeli się nie upamiętacie, wszyscy tak samo poginiecie. Notatki str. 9

10 שלמה וכל הקהל עמו לבמה אשר בגבעון כי שם היהויתחזק שלמה בן Ewangelia według Łukasza cz. 2 דויד על מלכותו ויהוה 2016 אלהיו Styczeń עמו Wrzesień 2015 ויגדלהו למעלה וילכו שלמה וכל הקהל עמו לבמה אשר בגבעון כי שם היהויתחזק שלמה בן דויד על Ostatnia strona מלכותו ויהוה אלהיו עמו ויגדלהו למעלה וילכו שלמה וכל הקהל עמו לבמה אשר בגבעון כי שם היהויתחזק שלמה בן דויד על מלכותו ויהוה אלהיו עמו ויגדלהו למעלה וילכו שלמה וכל הקהל עמו לבמה אשר בגבעון כי שם היהויתחזק שלמה בן דויד על מלכותו ויהוה אלהיו עמו ויגדלהו למעלה וילכו שלמה וכל הקהל עמו לבמה אשר בגבעון כי שם היהויתחזק שלמה בן דויד על מלכותו ויהוה אלהיו עמו ויגדלהו למעלה וילכו שלמה וכל הקהל עמו לבמה אשר בגבעון כי שם היהויתחזק שלמה בן דויד על מלכותו ויהוה אלהיו עמו ויגדלהו למעלה וילכו שלמה וכל הקהל עמו לבמה אשר בגבעון כי שם היהויתחזק שלמה בן דויד על מלכותו ויהוה אלהיו עמו ויגדלהו למעלה וילכו שלמה וכל הקהל עמו לבמה אשר בגבעון כי שם היהויתחזק שלמה בן דויד על מלכותו ויהוה אלהיו עמו ויגדלהו למעלה וילכו שלמה וכל הקהל עמו לבמה אשר בגבעון כי שם היהויתחזק שלמה בן דויד על מלכותו ויהוה אלהיו עמו ויגדלהו למעלה וילכו שלמה וכל הקהל עמו לבמה אשר בגבעון כי שם היהויתחזק שלמה בן דויד על מלכותו ויהוה אלהיו עמו ויגדלהו למעלה וילכו שלמה וכל הקהל עמו לבמה אשר בגבעון כי שם היהויתחזק שלמה בן דויד על מלכותו ויהוה אלהיו עמו ויגדלהו למעלה וילכו שלמה וכל הקהל עמו לבמה אשר בגבעון כי שם היהויתחזק שלמה בן דויד על מלכותו ויהוה אלהיו עמו ויגדלהו למעלה וילכו שלמה וכל הקהל עמו לבמה אשר בגבעון כי שם היהויתחזק שלמה בן דויד על מלכותו ויהוה אלהיו עמו ויגדלהו למעלה וילכו שלמה וכל הקהל עמו לבמה אשר בגבעון כי שם היהויתחזק שלמה בן דויד על מלכותו ויהוה אלהיו עמו ויגדלהו למעלה וילכו שלמה וכל הקהל עמו לבמה אשר בגבעון כי שם היהויתחזק שלמה בן דויד על מלכותו ויהוה אלהיו עמו ויגדלהו למעלה וילכו שלמה וכל הקהל עמו לבמה אשר בגבעון כי שם היהויתחזק שלמה בן דויד על מלכותו ויהוה אלהיו עמו ויגדלהו למעלה וילכו שלמה וכל הקהל עמו לבמה אשר בגבעון כי שם היהויתחזק שלמה בן דויד על מלכותו ויהוה אלהיו עמו ויגדלהו למעלה וילכו שלמה וכל הקהל עמו לבמה אשר str. 10 בגבעון כי שם היהויתחזק שלמה בן דויד על מלכותו ויהוה אלהיו עמו